Den Haag – Het kabinet neemt maatregelen om de overheidsfinanciën op orde te krijgen en de arbeidsmarkt beter te laten functioneren. De koopkracht zal volgend jaar met gemiddeld ¾% dalen. De lonen in de markt stijgen nauwelijks meer dan de inflatie. De kans is reëel dat pensioenfondsen kortingen zullen moeten doorvoeren.
De werkloosheid zal als gevolg van de ongunstige economische omstandigheden aanvankelijk oplopen, maar vanaf 2015 moeten de maatregelen van het kabinet leiden tot herstel van de werkgelegenheid. In het Begrotingsakkoord 2013 is nauw samengewerkt tussen vijf partijen en het kabinet. Daarmee werd de basis gelegd voor de begroting van volgend jaar.
Maatregelen op het terrein van Sociale Zaken en Werkgelegenheid:
AOW-leeftijd per 2013 verhoogd
De AOW-leeftijd wordt op 1 januari 2013 met een maand verhoogd. In de jaren daarna wordt de pensioengerechtigde leeftijd in stapjes verder verhoogd, totdat die in 2019 66 jaar is en vervolgens in 2023 67 jaar. Vanaf 2024 wordt de AOW-leeftijd gekoppeld aan de levensverwachting.
Vrijwillig langer doorwerken
Het wordt vanaf 2013 makkelijker voor AOW’ers om vrijwillig langer door te werken. Gepensioneerden kunnen makkelijker blijven werken en voor werkgevers wordt het aantrekkelijker om AOW‘ers in dienst te nemen. Zo hoeft het loon bij ziekte maar zes weken in plaats van twee jaar doorbetaald te worden en zijn de re-integratieverplichtingen voor werkgevers beperkt. Ook mag een baas een werknemer die de pensioenleeftijd al heeft bereikt opeenvolgende contracten aanbieden zonder dat dit tot een vaste arbeidsovereenkomst leidt. Verder wordt de opzegtermijn voor een AOW’er verkort. Een werkgever hoeft nu nog geen wettelijk minimumloon te betalen voor een AOW’er. Vanaf 2013 moet dat wel, om verdringing van jongere werknemers te voorkomen.
Hervorming Ziektewet
Het kabinet wil uitzendkrachten en mensen met een tijdelijk dienstverband die ziek zijn, sneller aan het werk krijgen. Net als bij mensen met een vast contract moeten de werkgever en werknemer er dan alles aan doen om ervoor te zorgen dat iemand weer aan de slag kan. Werkgevers worden extra gestimuleerd om flexwerkers aan de slag te helpen omdat zij vanaf 2014 te maken krijgen met individuele ZW- en WGA-premies voor flexwerkers: hoe hoger het beroep op die regelingen, hoe hoger de premie.
Arbeidsmigratie
Het kabinet vindt het onacceptabel om arbeidsmigranten van buiten de EU naar Nederland te halen voor werk dat ook gedaan kan worden door Nederlanders met een uitkering of mensen uit de Europese Unie (tot januari 2014 nog met uitzondering van Bulgarije en Roemenië). De regels voor het verlenen van tewerkstellingsvergunningen worden daarom aangescherpt. Als mensen in Nederland of een ander EU land beschikbaar zijn voor de vacature dan wordt geen vergunningen afgegeven aan de werkgever om mensen van buiten de EU aan de slag te laten gaan.
Aanpassing van ontslag/WW nodig
In Nederland is de arbeidsmobiliteit van met name oudere werknemers laag. Oudere werknemers zitten nu vaak gevangen in hun huidige baan, omdat ze bij doorstroming naar nieuw werk zekerheden, zoals een hoge ontslagvergoeding, kwijtraken. Meer mobiliteit op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat werknemers beter op hun plek terechtkomen. Het kabinet wil daarom het ontslagrecht veranderen. Dit moet leiden tot meer mobiliteit, minder tweedeling tussen tijdelijke en vaste contracten en meer scholing. Dit leidt uiteindelijk tot een hogere arbeidsproductiviteit waarmee de economische positie van Nederland wordt versterkt.
E-dienstverlening
Het UWV kan door digitale dienstverlening werkgevers en werkzoekenden in de toekomst voldoende blijven ondersteunen. Om werkzoekenden meer tijd te geven en te wennen aan digitale dienstverlening heeft het kabinet €30 miljoen aan UWV beschikbaar gesteld. Vanaf 2013 hebben UWV en gemeenten in alle 35 arbeidsmarktregio’s een gezamenlijk aanspreekpunt voor werkgevers. Het aantal vestigingen van UWV wordt de komende jaren teruggebracht van 98 naar 30.
Meer mensen met een beperking aan de slag
Teveel mensen staan onnodig langs de kant. De grote uitdaging voor alle betrokkenen – gemeenten, UWV, werkgevers en werknemers – is dan ook om de komende periode meer mensen, die nu nog beschut werken of in een uitkering zitten, volwaardig mee te laten draaien in een gewone baan. De dienstverlening aan werkgevers wordt door UWV en gemeenten beter georganiseerd. Sociale diensten worden via het programma ‘Impuls Vakmanschap’ gestimuleerd om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt effectief aan de slag te helpen.
Fraude mag niet lonen
De straffen voor mensen die frauderen met uitkeringen of frauderen met kinderopvangtoeslag worden vanaf 2013 verhoogd. Het teveel ontvangen geld moet altijd worden terugbetaald en de boete is net zo hoog als het fraudebedrag. Als iemand daarna opnieuw fraudeert dan gaat de boete verder omhoog. Die boete wordt dan ook verrekend met de uitkering, waardoor de fraudeur maximaal vijf jaar niets meer ontvangt. In de bijstand geldt een periode van ten hoogste drie maanden. Als een frauderend bedrijf in herhaling valt worden de boetes verdubbeld en bij een derde overtreding gaat de boete nog een keer omhoog. Een bedrijf of een onderdeel ervan kan dan maximaal drie maanden worden stilgelegd. Uitvoerders van de sociale zekerheid krijgen nieuwe mogelijkheden om fraude aan te pakken en kunnen efficiënter gebruik gaan maken van gegevens die bij de overheid beschikbaar zijn.
Kinderopvangtoeslag
De overheidsuitgaven voor kinderopvang zijn de laatste jaren verdrievoudigd, van €1 miljard in 2005 naar ruim €3 miljard in 2010. Om de kosten beheersbaar te houden neemt het kabinet maatregelen. Mensen met een gezamenlijk inkomen vanaf €118.000 ontvangen vanaf 2013 geen kinderopvangtoeslag meer voor hun eerste kind. Ook komt er voor iedereen een verlaging van de toeslag voor het eerste kind.
Foto – Archief Persbureau Meter