Den Haag In de Zuid-Chinese Zee is de tijdens de Tweede Wereldoorlog gezonken Nederlandse onderzeeboot Hr.Ms. K XVI gevonden. Een Australisch-Singaporees sportduikteam vond de lang gezochte onderzeeboot begin oktober na een tip van een lokale visser over een wrak in de wateren boven het eiland Borneo.
Experts van de Koninklijke Marine hebben fotobeelden bestudeerd die zijn gemaakt door het duikteam. Daarop zijn duidelijke kenmerken aangetroffen die uitsluitend op Nederlandse onderzeeboten zijn terug te vinden. Uit deze informatie, samen met de locatie van de onderzeeboot ten opzichte van andere gezonken Nederlandse onderzeeboten, is vastgesteld dat het om de K XVI gaat. Hiermee komt een einde aan een lange periode van onzekerheid voor de nabestaanden van de bemanning. De nabestaanden zijn op de hoogte gebracht door de Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom.
Hr.Ms. K XVI, een onderzeeboot van duizend ton en een bemanning van 36 personen waaronder zes Indonesische schepelingen, maakte deel uit van de geallieerde strijdmacht die de Japanse invasie van het toenmalig Nederlands-Indië moest verhinderen. Na het tot zinken brengen van de Japanse onderzeebootjager Sagiri in de nacht van 24 op 25 december 1941, ging de K XVI de volgende ochtend zelf ten onder na een torpedoaanval van de Japanse onderzeeboot I-66.
In de Tweede Wereldoorlog zijn zeven onderzeeboten van de Koninklijke Marine door vijandelijke inzet verloren gegaan, waarvan zes tijdens oorlogspatrouilles. Een zevende onderzeeboot is in de haven van Soerabaja gebombardeerd. Zes onderzeeboten waren lange tijd vermist. Sinds 1982 zijn vier boten gelokaliseerd en geïdentificeerd, vooral dankzij inspanningen van naaste familieleden van gesneuvelde opvarenden en van de stichting Comité Nabestaanden Onderzeeboten 1940-1945. Nu is daar Hr.Ms. K XVI bijgekomen. Alleen Hr.Ms. O 13, die op de Noordzee ten onder ging, is tot groot verdriet van de nabestaanden van de bemanning, ondanks diverse inspanningen, nog niet gelokaliseerd.
Katja Boonstra-Blom is nabestaande (dochter) van één van de opvarenden van Hr.Ms. K XVI en bestuurslid van de stichting Comité Nabestaanden Onderzeeboten 1940-1945: “We zijn ontzettend blij en dankbaar voor alle steun van iedereen die heeft bijgedragen aan het vinden van de K XVI. We zijn de bemanningsleden in al die jaren van vermissing nooit vergeten”.
Het wrak van de K XVI wordt aangemerkt als een zeemansgraf. Om deze reden wordt de exacte positie van de gevonden onderzeeboot niet bekend gemaakt. Duikers worden verzocht uit respect voor de gesneuvelde bemanning en hun nabestaanden het wrak ongemoeid te laten.
In overleg met de nabestaanden en ondersteund door de Koninklijke Marine wordt bekeken op welke wijze aan Hr.Ms. K XVI en haar bemanning de laatste eer zal worden bewezen.
Foto – Archief Persbureau Meter