Den Haag – De visserijsector, de natuurbeweging en staatssecretaris Henk Bleker van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie hebben een akkoord ondertekend over de bescherming van natuurgebieden in de Noordzee. Sommige delen in de Nederlandse kustzone worden verboden voor de boomkor- en garnalenvisserij. Als tegenprestatie beloven de natuurorganisaties om de komende jaren niet naar de rechter te stappen, zodat de visserij de tijd en de kans krijgt om nieuwe, duurzamere, vistechnieken in te voeren. Met het akkoord worden de natuurdoelen van twee Natura 2000-gebieden op zee gehaald en stimuleert het tevens de verduurzaming en de innovatie in de visserijsector. Zo gaan economie en ecologie hand in hand.
Het zogeheten VIBEG-akkoord (Visserij In Beschermde Gebieden), regelt de visserij op twee gebieden van de Noordzee, die in 2010 als Natura 2000-gebied zijn aangewezen: de Vlakte van de Raan in de zuid-westelijke delta en de Noordzeekustzone, een strook drie mijl zeewaarts van Bergen, Noord-Holland, tot Rottum in de Waddenzee. In beide gebieden is de Europese Habitatrichtlijn van toepassing, in de Noordzeekustzone geldt ook de Europese Vogelrichtlijn. Dat betekent dat Nederland in die gebieden de zandbanken moet beschermen. Deze zijn belangrijk voor al het leven dat zich daarin bevindt en kan ontwikkelen. Bovendien hebben zij een belangrijke functie als habitat voor schelpdiersoorten die op hun beurt weer door zeevogels als zwarte zee-eend en eidereend worden gegeten.
Het akkoord is ondertekend door Stichting de Noordzee, Natuurmonumenten, WNF, Waddenvereniging, Productschap Vis, Vissersbond, VisNed en het ministerie van EL&I.
Visverbod
Een kwart van de Noordzeekustzone wordt verboden voor de boomkorvisserij. Met deze manier van vissen wordt platvios, zoals tong en schol, met behulp van kettingen van de zeebodem gelicht en opgevist. Hierdoor wordt de zeebodem omgewoeld en de vis beschadigd. In 2014 wordt het verbod uitgebreid tot bijna de helft van dit Natura2000-gebied en in 2016 geldt in beide gebieden een totaalverbod voor de boomkor.
Ook de garnalenvisserij wordt in beide gebieden ingeperkt: tien procent van de Noordzeekustzone is per direct niet meer toegankelijk voor garnalenvissers, dit groeit in 2014 tot een kwart van het gebied. Voor een aanvullende twintig procent van het gebied mag vanaf 2014 alleen met de best beschikbare techniek worden gevist.
Innovatie
Het akkoord stimuleert de innovatie van vistechnieken, door bijna eenderde deel van de Noordzeekustzone open te stellen voor alleen innovatieve visserij, zoals de garnalenpuls en de sumwing. Zo krijgt de visserijsector de gelegenheid om experimentele technieken die zich hebben bewezen in deze gebieden toe te passen. Voor het uitvoeren van experimenten zijn vergunningen nodig op basis van de natuurbeschermingswet. De ondertekenende natuurbeschermingsorganisaties leggen zich met het akkoord vast de komende jaren daar geen juridische procedures tegen te voeren. Daarmee wordt de juridificering van het natuurbeleid teruggedrongen. Staatssecretaris Henk Bleker: “Dit draagt bij aan de stabilisering en normalisering van Natura2000. Tegelijkertijd kan de sector belangrijke stappen zetten naar economische en ecologische duurzaamheid. Het is mij gebleken dat deze partijen zich bewust zijn van het feit dat we elkaar nodig hebben om de Noordzee weer gezond te maken.”
Garnalenvisserij
Naast het VIBEG-akkoord hebben visserijsector, de natuurbeschermingsorganisaties en de overheid ook overeenstemming bereikt over een perspectief voor de garnalenvisserij in alle Nederlandse kustwateren. De economische situatie in de garnalensector is slecht. De overheid stelt ongeveer 2 miljoen euro beschikbaar voor diverse projecten in de garnalenketen en voor de opstelling van een masterplan voor de garnalenvisserij. Daarnaast kunnen het bedrijfsleven en de natuurbeschermingsorganisaties plannen indienen bij de overheid die een duurzame en rendabele garnalenvisserij dichterbij brengen.
Foto – Partrick Boere/Persbureau Meter