Hoogeveen – Het Univé-toernooi heeft op niet mis te verstane wijze kennis gemaakt met Vladimir Kramnik. De Russische geweldenaar dwong diep respect af bij de toeschouwers door Anish Giri te verpletteren in een partij die de Nederlandse kampioen nog wel even zal heugen. Giri is op weg naar de toptien van de wereld, maar hij weet na deze afstraffing weer dat de laatste stap niet gemakkelijk zal zijn.
Het past de eenvoudige schrijver van een dagverslag misschien niet om kritiek te hebben op een topgrootmeester. Maar omdat vele toeschouwers hun verbazing uitspraken, moet de vraag toch worden gesteld: waarom koos Giri een openingsvariant die Kramnik kort geleden tot in het kleinste detail heeft bestudeerd?
Giri koos wat we voor het gemak even de Radjabov-variant van het Konings-Indisch zullen noemen omdat de Azerbeidzjaanse grootmeester Teimour Radjabov ’s werelds grootste expert is in de behandeling van de zwarte stelling. Vijf maanden geleden was Radjabov Kramniks tegenstander in de eerste ronde van het kandidatentoernooi. Toen kwam de Radjabov-variant niet aan de orde, maar Giri kon vermoeden dat Kramnik er bij zijn voorbereiding uitgebreid aandacht aan had besteed.
Dat bleek. Kramnik besteedde nauwelijks tijd in de opening, terwijl Giri na de ongebruikelijke zet 12. Lf3 op onbekend terrein was. Verbeteringen van zwarts spel zullen wellicht gevonden worden tussen de 12de en de 16de zet. Daarna had Kramnik definitief de leiding en kwam Giri er eigenlijk niet meer aan te pas.
Niet alleen de partij was indrukwekkend, ook de analyse na afloop mocht er zijn. Doorgaans komt Giri handen te kort om zijn vele briljante ideeën te laten zien. Ditmaal leek hij een schuchtere student die aandachtig luisterde naar het college van een eminente hoogleraar in de hogere schaakkunde.
Mocht u denken dat Kramnik tevreden was, dan vergist u zich. Toen iemand hem complimenteerde met zijn uitstekende overwinning, brandde hij los: ‘Een uitstekende overwinning, hoe bedoelt u? Giri speelde niet best en zelf was ik ook matig op dreef. Het was vreselijk wat ik bij de 27ste zet deed. Alles wint in die stelling behalve mijn blunder 27. Lb2. Ik was van plan na 27 … Dxd6 28. Db4 te spelen tot ik merkte dat zwart dan 28 … Dxd5 kan spelen. Ik had echt geluk dat mijn stelling zo goed was dat ik nog steeds duidelijk beter stond.’
Minder opwindend dan het vurige gevecht van Kramnik en Giri was de remise in 64 zetten tussen Maxime Vachier Lagrave en Judit Polgar. De Fransman had de hele partij de leiding en bereikte ten slotte een toreneindspel met een gezonde pion meer. Helaas voor hem bleek de oude wet dat alle toreneindspelen remise zijn weer eens van toepassing. Polgar was er blij mee. Ze bekende dat ze zich danig zorgen had gemaakt.
Na drie ronden in het open toernooi hebben vijf spelers nog steeds een perfecte score: de Nederlanders Tiviakov en Van Assendelft, de Oekraïners Baklan en Zherebukh en de Amerikaan Lenderman. Robin van Kampen en good old John van der Wiel liggen met een half punt achterstand op de loer. Over Jorden van Foreest zullen we na zijn nederlaag tegen Piet Peelen voorlopig even zwijgen. Maar we blijven op hem letten.
Foto – Hinda Meter/Persbureau Meter