Den Haag – In 2010 waren 41 tbs-gestelden ongeoorloofd afwezig tijdens hun verlof. Op verzoek van de Tweede Kamer verstrekte Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Teeven vandaag een nadere analyse over deze onttrekkingen. Omdat het aantal afwezigheden relatief laag is op het totaal aantal verlofbewegingen, kan geen eenduidige oorzaak gegeven worden voor de stijging. In het overgrote deel van de gevallen zijn afspraken niet of niet geheel nagekomen.
Analyse
In 2010 is het 41 keer voorgekomen dat een tbs-gestelde ongeoorloofd afwezig was. Een nadere analyse op verzoek van de Tweede Kamer leert dat een deel van deze afwezigheid veroorzaakt werd door alledaagse tegenslagen zoals het missen van de bus, verkeerscontroles of vertraging met het openbaar vervoer. In slechts vijf gevallen heeft een tbs-gestelde daadwerkelijk een poging ondernomen om te ontvluchten. Drie hiervan hebben zichzelf gemeld, waarvan twee binnen een uur. In de overige gevallen heeft de politie de tbs-gestelde in kwestie aangehouden. In 2010 is één strafbaar feit gepleegd tijdens een ongeoorloofde afwezigheid, waartegen het openbaar ministerie vervolging heeft ingesteld. Verder blijkt dat in 25 procent van de afwezigheden er wel telefonisch contact tussen de tbs-gestelde en de begeleidende instelling bestaat. In meer dan 50 procent van de gevallen melden de tbs-gestelden zichzelf weer terug.
Op basis van de cijfers en oorzaken van afwezigheid is niet één oorzaak aan te wijzen voor de stijging van het aantal keren dat tbs-gestelden ongeoorloofd afwezig zijn geweest. De aantallen zijn te klein om significante uitspraken te kunnen doen, nu er jaarlijks meer dan 50.000 verlofbewegingen zijn. Afgezet tegen het aantal gepraktiseerde verlofbewegingen bedraagt het aantal OA’s nog niet één promille. Wel vormen zwakbegaafde patiënten een groter risico te om ongeoorloofd afwezig te zijn. Een ongeoorloofde afwezigheid kan niet in verband worden gebracht met een grotere kans op recidive.
Verbeterpunten
Verlof is een onderdeel van de behandeling van veel TBS-gestelden. Het verlof is bedoeld als toets om te kijken welke vaardigheden betrokkene heeft, hoeveel vrijheid betrokkene aan kan en hoeveel verantwoordelijkheid betrokkene kan nemen om normaal te functioneren in de maatschappij. Naar aanleiding van de stijging van het aantal ongeoorloofde afwezigheden is door de forensische sector en het Ministerie van Veiligheid en Justitie is bekeken of in de uitvoering van het verlof verbeteringen kunnen worden doorgevoerd. Gebleken is dat een recente overplaatsing van een tbs-gestelde van de ene naar de andere instelling een verhoogde kans op afwezigheid vormt. Dat kan liggen aan de verhoogde spanning die dat met zich brengt, en het feit dat de nieuwe behandelaars de tbs-gestelde nog niet goed kennen. Met de directies van de forensisch psychiatrische centra is daarom afgesproken dat meer aandacht zal worden gestoken in de voorbereiding en uitvoering van de overdracht.
Eén jaar geen verlof na onttrekking
Op 1 januari 2011 is de regeling van kracht gegaan om één jaar geen verlof toe te staan na ongeoorloofde afwezigheid. Deze regeling zou op elf gevallen in 2010 van toepassing geweest zijn geweest.
Foto – Archief Persbureau Meter